USB-poorten zijn overal en het worden er steeds meer, alleen… Niet alle poorten zijn hetzelfde. Wij werpen in dit artikel een licht op alle verwarring.
Het basisidee achter USB is heel eenvoudig: aansluiten en aan de slag. Gewoon een universele verbinding. Helaas is de implementatie in de loop der jaren een beetje de weg kwijtgeraakt. Latere naamsveranderingen en verwarrende logo’s hebben de rest gedaan.
In veel opzichten beschrijft de USB-standaard de snelheid waarmee gegevens worden overgedragen. Er zijn echter ook enkele extra functies die niet in alle versies beschikbaar zijn. De Type C aansluiting zorgt ook voor verwarring omdat het niet altijd de nieuwste aansluiting betekent. Zoals je ziet, is het ingewikkeld. Laten we bij het begin beginnen.
USB 2.0
Laten we de allereerste generatie overslaan en direct naar de standaard gaan die (om wat voor reden dan ook) vandaag de dag nog steeds wordt gebruikt. USB 2.0 levert tot 480 megabit per seconde. Dit was baanbrekend toen het werd geïntroduceerd in 2001, maar vandaag de dag laat niemand zich er nog door misleiden.
USB 2.0 voldoet eigenlijk nog steeds, maar is niet geschikt voor het overbrengen van grote hoeveelheden gegevens. Een computermuis of draadloze ontvanger is hier vandaag de dag nog steeds een goed voorbeeld van. Hetzelfde geldt voor printers of externe microfoons. Alles wat verder gaat, kan alleen via snellere verbindingen.
USB 3.2: nieuwe namen voor oude standaarden
Herinner je je USB 3.0 nog? Dat bestaat niet meer. Tenminste niet onder die naam. In februari 2019 heeft het USB-consortium de namen veranderd, waardoor veel dingen verwarrender zijn geworden. In de volgende tabel vind je een duidelijk overzicht:
De ontwikkeling van USB 3.0 |
||
| De zeer oude naam | De oude benaming | Huidige naam |
| 3.0 | 3.1 Gen 1 | 3.2 Gen 1 (5 Gbit/s) |
| 3.1 | 3.1 Gen 2 | 3.2 Gen 2 (10 Gbit/s) |
| 3.2 | 3.2 Gen 2×2 (20 Gbit/s) |
In de tussentijd zijn sommige fabrikanten, zoals UGREEN met hun Revodok Max 213, al begonnen met het afdrukken van de overdrachtsnelheden van hun poorten direct op hun dockingstations. Dit is in ieder geval directer dan USB 3.2 Gen 2×2.
Soms wordt de maximale overdrachtssnelheid aangegeven op de USB-poort. Dit is echter een uitzondering.
Er blijft echter één probleem – je kunt alleen aan het label niet zien of de aansluiting Type-A of Type-C is. De USB 3.2 Gen 1 en Gen 2 versies zijn beschikbaar met beide aansluitingen. Alleen USB 3.2 Gen2x2 en hoger vallen onder de Type-C standaard.
Sommige USB-poorten op laptops of desktops hebben echter ook kleine symbolen naast de poort die informatie geven over de extra mogelijkheden van de betreffende poort. Hier is een lijst met de typische symbolen.
SS – USB 3.2 Gen. 1 “SuperSpeed”. Tot 4 Gbit/s gegevensoverdracht, verder geen speciale functies.
SS+ of SS10 – USB 3.2 Gen. 2 “SuperSpeed+”. Tot 10 Gbit/s theoretisch mogelijke gegevensoverdrachtsnelheid. Verder zijn ook hier geen speciale functies. Beide poorten zijn ook volledig achterwaarts compatibel tot USB 1.0.
SS+DP of SS10 DP – USB 3.2 Gen. 2 “SuperSpeed+” met DisplayPort-integratie. Het heeft dezelfde specificaties als de normale USB 3.2 Gen. 2, maar maakt ook de overdracht van displaysignalen via DisplayPort mogelijk. Dit betekent dat je met slechts één kabel een monitor kunt aansluiten die ook dienst doet als USB-hub.
Extra “PD” of batterijsymbool – Power Delivery. De Power Delivery standaard werd toegevoegd met USB 3.2 Gen 2 en kan tot 100W overbrengen, afhankelijk van de versie en kabel. Als de add-on beschikbaar is, is het dus mogelijk om ofwel externe hardware te voorzien van maximaal 100W of om de laptop van stroom te voorzien via de aansluiting. Een praktisch voorbeeld: Het externe beeldscherm in de werkkamer thuis heeft USB 3.2 Gen 2 met DisplayPort of zelfs Thunderbolt 3 met Power Delivery. In dit geval is het mogelijk om het beeldscherm direct als dockingstation voor een laptop te gebruiken, omdat de laptop via één kabel van stroom wordt voorzien terwijl het beeld, geluid en USB-gegevens via dezelfde kabel naar het beeldscherm stuurt. Externe randapparatuur blijft dan gewoon aangesloten op de USB-hub van de monitor.
USB 4.0
Nu wordt het spannend. USB 4 biedt nog een aanzienlijke snelheidsverbetering. Tot 40 Gbit/s is nu mogelijk. De “DisplayPort Alt Mode” en “Thunderbolt™3” functies zijn ook toegevoegd. Beide hebben deze standaard enorm verbeterd sinds de introductie in 2019.
DisplayPort Alt Mode beschrijft de mogelijkheid om gelijktijdig DisplayPort-videosignalen, gegevens en voeding te verzenden via een Type-C-verbinding. Dit betekent dat je een Type-C kabel kunt aansluiten op de USB 4 poort van je laptop en deze kunt gebruiken om het apparaat op te laden, tegelijkertijd een beeldsignaal uit te voeren naar een extern beeldscherm en een geïntegreerde hub van stroom te voorzien.
Thunderbolt 3 is al wat ouder – uit 2015 om precies te zijn. Toch was het destijds een verbinding uit de toekomst. Toen kon deze versie van Type-C al gegevens overdragen met een snelheid tot 40 Gbit/s. Een deel van de bandbreedte is gereserveerd voor videotransmissie, zoals twee 5K-monitoren. Er is ook serieschakeling (tot 6 apparaten) en 100W opladen.
Thunderbolt is het resultaat van een samenwerking tussen Intel en Apple. In de tussentijd heeft het Thunderbolt Implementers Forum Thunderbolt 3 echter overgelaten aan het USB-consortium. Veel van de functies van USB 4 zijn afkomstig van Thunderbolt. Dit is ook de reden waarom deze aansluiting vaak wordt gebruikt in Apple Silicon Macs en AMD laptops.
Thunderbolt 4
First things first: elke Thunderbolt-poort is USB Type-C. Maar niet elke Type-C is ook Thunderbolt. Thunderbolt-poorten op laptops, dockingstations en dergelijke zijn meestal te herkennen aan een bliksemschichtsymbool.
We hebben de voorganger (Thunderbolt 3) en de mogelijkheden ervan al besproken in het gedeelte over USB 4. Daarom zullen we ons nu richten op de verschillen tussen Thunderbolt 3 en 4. Er zijn een paar, maar zeer nuttige veranderingen.
De bliksemschicht duidt op een Thunderbolt-verbinding.
Hoewel de gegevensoverdrachtsnelheid voor Thunderbolt 4 identiek is aan die van zijn voorganger (40 Gbit/s), heeft Intel de minimumvereisten voor PCIe in de nieuwste generatie verhoogd. In plaats van de vorige 16 Gbit/s is dit nu minimaal 32 Gbit/s. Dit betekent dat snelle PCIe apparaten zoals geheugen en externe afbeeldingen veel sneller gegevens kunnen overdragen.
Intel heeft ook de beveiliging van de verbinding verbeterd. Dankzij DMA-bescherming op basis van VT-d worden verzoeken van externe apparaten gecontroleerd op correcte toegangsrechten. Thunderbolt 4 wordt ook geleverd met de handige functie “systeemactivering vanuit stand-by”. Hiermee kan een pc uit stand-by worden gewekt samen met randapparaten die via een dock zijn aangesloten.
Samenvattend
De USB-poorten zijn een absolute zegen in de huidige elektronicamaatschappij. Ze hebben talloze andere poorten vervangen en alles, van computermuizen tot externe grafische kaarten, is nu USB. De Type-C poort heeft het nog makkelijker gemaakt omdat je niet meer drie pogingen nodig hebt om een USB-stick aan te sluiten.
De chaos in de naamgeving zorgt echter voor de problemen. USB 3 en alles wat daarop volgde was en is een absolute puinhoop en het USB-consortium lijkt de zaken met USB 4 ook niet te willen verbeteren. Terwijl de oplossing zo eenvoudig zou zijn.
Zorg er bij het kopen van je volgende laptop voor dat de poorten aan je eisen voldoen. Maar blijf niet hangen in het feit dat het bijvoorbeeld Thunderbolt 4 moet zijn, als het apparaat al USB 4 heeft, omdat dit je geld bespaart.
Zorg er in plaats daarvan voor dat al je Type-C poorten zowel PowerDelivery als USB ondersteunen. Dit is vooral belangrijk voor laptops, omdat je kabels kunt besparen en nog meer apparaten kunt opladen met slechts één (GaN) voeding.
